In deze algemene inleiding worden deze bezwaren kort besproken, evenals de manier waarop de mormoonse kerk deze probeert op te heffen. Een gedetailleerde bespreking vind je als opmerkingen bij het artikel zelf.
> De reden
> De chronologie
> De bronnen
> Seksualiteit
> Tienerbruiden
> Polyandrie
> Illegaliteit
> Rolpatronen
De reden voor polygamie
De mormonen geloven tegenwoordig dat het Gods wil was om met polygamie te beginnen. De enige reden die hiervoor in de mormoonse schriftuur gevonden kan worden, is “als hij voor zichzelf nageslacht wil doen opstaan” (Boek van Mormon 2004, p. 151; zie ook Leer en Verbonden 2004, p. 340).
Wat overblijft, is de openbaring die Joseph Smith in 1843 over polygamie kreeg. Maar die kent, zoals je verderop in dit artikel kan lezen, zo zijn eigen problemen.
De chronologie
Joseph Smiths eerste buitenechtelijke relatie dateert van 1833 maar de officiële openbaring over polygamie kreeg hij pas in 1843. Wie Joseph Smiths relaties tot 1843 als polygame huwelijken wil zien, heeft een probleem met de chronologie (zie ook het artikel Waarom geloven de mormonen in polygamie).
De mormonen lossen dit op door te veronderstellen dat Joseph Smith de openbaring al eerder had gekregen maar pas in 1843 voor het eerst opschreef. Joseph Smith heeft dit zelf echter nooit gezegd. Integendeel, uit zijn eigen aantekeningen kan opgemaakt worden dat hij de openbaring van 1843 als nieuwe openbaring zag: “Ontving een openbaring op kantoor in bijzijn van Hyrum [Smith] en William Clayton,” schreef hij op 12 augustus 1843 in zijn dagboek. Voor 25 augustus noteerde hij: “Mijn broer Hyrum sprak met mij op kantoor over de nieuwe openbaring over het eeuwig huwelijk” (zie Wagoner 1989, p. 57).
De bronnen
Er zijn letterlijk duizenden boeken geschreven over de mormoonse polygamie maar de meeste informatie is, gezien de aard van het onderwerp en de manier waarop polygamie in de praktijk gebracht werd, weinig verheffend. Om de aandacht van deze literatuur af te leiden, beweren de mormonen vaak dat er nauwelijks iets bekend is over polygamie.
Hierbij worden twee standaarden gehanteerd: aan belastend materiaal worden de hoogste eisen gesteld. Alles wat daar niet aan voldoet, wordt afgewezen als “onbetrouwbaar”. Voor ontlastend materiaal geldt daarentegen geen enkele bewijslast. Sterker nog, aan de meeste mormoonse speculaties, interpretaties en theorieën over polygamie liggen helemaal geen historische bronnen ten grondslag maar zijn vooral ex post facto redeneringen.
Seksualiteit
Omdat het er op basis van het historische bronmateriaal sterk op lijkt dat de mormoonse polygamie haar oorsprong vond in Joseph Smiths buitenechtelijke relaties, proberen de mormonen het seksuele aspect van zijn relaties zoveel mogelijk te minimaliseren.
De tactiek die hiervoor gebruikt wordt, is hierboven al beschreven: de historische bronnen zijn over dit onderwerp meestal indirect en besmuikt, dus stellen de mormonen dat de bronnen niet betrouwbaar zijn, dat er maar weinig details bekend zijn en dat dit altijd zo zal blijven. Er is echter meer bekend dan de mormoonse kerk doorgaans wil bespreken.
Tienerbruiden
Twee groepen vrouwen waarmee Joseph Smith seksuele relaties had, vormen voor de mormonen een bijzonder probleem: de minderjarige meisjes en de getrouwde vrouwen.
Joseph Smiths relaties met minderjarigen worden gerationaliseerd door te stellen dat het in die tijd normaal was dat meisjes zo jong trouwden, wat niet het geval was. Ook het leeftijdsverschil tussen de meisjes en de profeet was niet gebruikelijk.
In het artikel “Polygamie in Kirtland en Nauvoo” wordt uitgebreid ingegaan op één tienerbruid, Helen Mar Kimball. Dat Joseph Smith relaties had met twee meisjes van 14 jaar, twee van 16 jaar en drie van 17 jaar blijft daarbij onvermeld, evenals het feit dat één van hen zijn pleegkind was. Ook het geval van Mary Rollins, die vanaf haar 12de jaar door Joseph Smith gegroomd werd om een relatie met hem te beginnen, wordt niet behandeld.
Polyandrie
Joseph Smiths “huwelijken” met getrouwde vrouwen vormen ook een probleem, onder andere omdat zijn eigen openbaring over het meervoudig huwelijk dit expliciet verbiedt. Daarnaast veroorzaakte het benaderen van getrouwde vrouwen nogal wat onrust, in de eerste plaats bij de wettige echtgenoten van de betreffende vrouwen (als die het wisten) maar ook in de gemeenschappen van en rond Kirtland en Nauvoo.
Het lijkt erop dat de mormonen zich geen raad weten met dit aspect van Joseph Smith’s polygamie. In het artikel “Polygamie in Kirtland en Nauvoo” worden maar liefst drie theorieën voorgesteld waarom Joseph Smith relaties met getrouwde vrouwen aanknoopte. Geen daarvan is op feiten gebaseerd en over de feiten die wel bekend zijn, wordt niets gezegd.
Illegaliteit
In alle tijden en in alle plaatsen waar de mormonen ooit polygamie bedreven, was het tegen de wetten van het land, die zij beweerden te respecteren. Het hoeft dan ook geen verbazing te wekken dat liegen altijd een wezenlijk onderdeel heeft uitgemaakt van de mormoonse polygamie (Hardy 1992).
Joseph Smith loog tegen zijn vrouw, zijn medewerkers, zijn volgelingen en zijn omgeving. Zijn opvolgers logen tegen de autoriteiten, tegen de rechter en tegen het Congres. En heden ten dage liegt de mormoonse kerk over polygamie in haar wervingsactiviteiten, in haar curriculum en in haar media-uitingen.
Rolpatronen
Een aanzienlijk deel van het artikel “Polygamie in Kirtland en Nauvoo” is gewijd aan het overtuigen van de lezer dat de mannen die aan polygamie deden het er allemaal heel moeilijk mee hadden en dat de vrouwen er uiteindelijk allemaal vrede mee hadden.
Wat onderbelicht blijft, is dat de vrouwen maar weinig in te brengen hadden. De openbaring over het meervoudig huwelijk is er duidelijk over: als een man een extra vrouw wil nemen, moet zijn eerste vrouw toestemming geven. Doet zij dat niet, mag hij het toch doen.
Deze ongelijkheid klinkt door in het huidige beleid rondom het mormoonse huwelijk, zoals aan het eind van het artikel “Polygamie in Kirtland en Nauvoo” schoorvoetend wordt toegegeven. Polygamie blijft daarom als een zwaard van Damocles boven het hoofd van iedere mormoonse vrouw hangen, zo niet in dit leven, dan toch in het hiernamaals.